Δάκτυλα COVID

Με αφετηρία το Μάρτιο του 2020, κατά τη διάρκεια της πανδημίας και κυρίως κατά τους χειμερινούς ψυχρούς μήνες πολλά παιδιά, κυρίως έφηβοι, εμφάνισαν στα δάκτυλα των ποδιών αλλά και των χεριών μεταβολές στο χρώμα του δέρματος με τη μορφή ερυθρότητας ή κυάνωσης. Μαζί με τις αλλαγές στο χρώμα του δέρματος παρουσιάστηκε διόγκωση των δακτύλων και ενίοτε κνησμός αλλά και φυσαλιδώδεις βλάβες. Αυτό αφορούσε είτε όλα τα δάκτυλα είτε μεμονωμένα δάκτυλα. Οι βλάβες αυτές προσομοίαζαν με χείμετλα (χιονίστρες) και καθότι η αυξημένη συχνότητα εμφάνισής τους συνδυάστηκε με την πανδημία θεωρήθηκε πως εκλυτικός παράγοντας ήταν η λοίμωξη από COVID-19.

Οι χιονίστρες είναι βλάβες που εμφανίζονται στα δάκτυλα των χεριών και των ποδιών κυρίως τους χειμερινούς μήνες μετά από έκθεση σε ψύχος και μπορεί να διαρκέσουν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Μπορεί να αποτελούν είτε ένα μεμονωμένο φαινόμενο, είτε να είναι σύμπτωμα μιας άλλης συστηματικής πάθησης. Συνεπώς, οι ασθενείς που εμφανίζουν χιονίστρες συνήθως υποβάλλονται σε έλεγχο για κάποιο υποκείμενο νόσημα.

Παρότι οι βλάβες αυτές εμφανίστηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας, στις περισσότερες των περιπτώσεων δεν επιβεβαιώθηκε μόλυνση από COVID-19, καθότι οι περισσότεροι ασθενείς είχαν αρνητική PCR ή δεν είχαν αναπτύξει αντισώματα έναντι του COVID-19, παρότι οι περισσότεροι είχαν κάποια επαφή με τον ιό. Έτσι, θεωρήθηκε ότι τα δάκτυλα COVID όπως αρχικά ονομάστηκαν, είναι ένα επιφαινόμενο της πανδημίας χωρίς να υπάρχει κάποια εξήγηση ή ενδεχομένως να είναι συνέπεια της αλλαγής του τρόπου ζωής που περιλαμβάνει παραμονή στο σπίτι, λιγότερη έκθεση στο φως και λιγότερη σωματική άσκηση.

Ωστόσο, το τελευταίο χρονικό διάστημα έχουν προκύψει κάποια επιστημονικά δεδομένα που πιθανόν να εξηγούν το φαινόμενο. Σε βιοψίες βλαβών αυτών των ασθενών διαπιστώθηκε η παρουσία της πρωτεΐνης S του κωρονοϊού. Επιπλέον, στις βιοψίες διαπιστώθηκε η αυξημένη παρουσία κάποιων κυττάρων του ανοσοποιητικού (δενδριτικά κύτταρα), τα οποία σχετίζονται με την ενεργοποιήση συγκεκριμένων μονοπατιών φλεγμονής που αποδεδειγμένα σχετίζονται με την εμφάνιση χειμέτλων. Επίσης, είναι γνωστό ότι το δέρμα είναι ιστός πλούσιος στον υποδοχέα ACE II, ο οποίος είναι υπεύθυνος για την είσοδο του ιού στα κύτταρα, συνδεόμενος με την πρωτεΐνη S. 

Με βάση αυτά τα δεδομένα έχει διατυπωθεί μια θεωρία σχετικά με την εμφάνιση των δακτύλων COVID, σύμφωνα με την οποία οι ασθενείς έχουν έρθει σε επαφή με τον ιό, ωστόσο δεν έχουν μολυνθεί, καθότι ο ιός έχει ‘’καθαριστεί’’ στην περιοχή του ρινικού βλεννογόνου. Ωστόσο, τμήμα του ιού ή και ολόκληρος ο ιός ταξιδεύει αιματογενώς στο δέρμα, όπου προσδένεται στο πλούσιο σε υποδοχείς ACE II δέρμα. Με επιπλέον εκλυτικό παράγοντα το κρύο, προσελκύονται ειδικά κύτταρα του ανοσοποιητικού τα οποία ενεργοποιούν συγκεκριμένα μονοπάτια φλεγμονής και οδηγούμαστε τελικά στην εκδήλωση των δακτύλων COVID η κλινική εικόνα των οποίων ομοιάζει με τα γνωστά μας χείμετλα (χιόνιστρες).

Arkin et al. From Your Nose to Your Toes: A Review of Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2 Pandemic‒Associated Pernio. J Invest Dermatol . 2021 Jul 15;S0022-202X(21)01351-8.